 |
| Першы зборнік Яна Чачота "Piosnki wieśniacze znad Niemna" |
Нашы сяляне – люд добры, лагодны,
працавіты, пачцівы – павінны абудзіць у нас найпрыхільнейшыя да сябе пачуцці. З
імі мы можам быць шчаслівыя. Удзяляючы ім за працу іх рук працы нашага розуму і
асветы, мы можам памножыць усеагульнае дабро. Не думайе, што мы не можам і ад
іх чаму-небудзь навучыцца. Мы многаму навучымся з пазнання іх становішча і
характару; знойдзем у іх паданні, казкі, былі, самае багатае будзе жніва
песень, якія дадуць магчымасць пазнаць іх тонкія, прыгожыя, нават далікатныя і
глыбокія пачуцці. Не думайце, што толькі кожны горад ці правінцыя маюць свайго
вучонага спевака; мы ўбачым, што свайго невучонага, але душэўнага і сардэчнага
спевака мае амаль кожная вёска. Я заўважаў, што на адлегласці колькі міль,
нават паўмілі зусім розня спяваюцца песні. Які гэта скарб для адукаванага
спевака і даследчыка! Колькі там нязмушанай і свежай паэзіі! Слухаючы з ахвотай
вясельныя, дажынкавыя, купальскія і іншыя песні, не раз будзем мы прыемна
задаволеныя і, што яшчэ больш важна, набудзем большую прыхільнасць да нашых
добрых земляробаў. Так цяжка мне ўспамінаць, як у нас дома (гэтаму я быў
сведкам) з боязі пажару ад запаленых агнёў не дазвалялася святкаваць Купалу,
як, не жадаючы прымаць у сваім маёнтку працавітых і мілых гасцей, што часам не
ўмеюць як трэба спажываць божыя дары, паны раздавалі ім на дажынкі яду і пітво
па хатах! Пры добрым з боку памешчыка ці прадстаўніка ўлады наглядзе гэтыя
сапраўдныя вясковыя ўрачыстасці так бы ўзаемна ядналі і прывязвалі і гэтых
гаспадароў, што ва ўладзе, і тых, што прыносяць, нібы пчолы ў вулей, багаты
плён!
Шчыра палюбіўшы з гадоў маленства нашых
мілых і добрых сялян, я хачу даказаць тут ім сваю прыязнасць. Доказ гэты –
пераклад і перайманне сялянскіх песень, якія спяваюць над берагамі Нёмана, у
аколіцах Беліцы [сёння – вёска ў Лідскім раёне]. Не ўсюды я вельмі трымаўся
арыгінала, некаторыя ж, аднак, перакладзены даслоўна; іншыя больш-меньш блізка
пададзены ў перакладзе. Сялянская і наша пісьмовая мова не вельмі паміж сабой і
розняцца; часам засталіся цэлыя выразы, некаторыя часам, каб зрабіць асобныя
сказы больш гладкімі альбо каб удакладніць думку, я дазволіў сабе адступіць ад
тэксту, але заўсёды галоўная думка заставалася тая ж…
У будучым, калі і збор песень
павялічыцца, я выдам іх разам з тэкстам арыгінала. Як бы я быў шчаслівы, калі б
гэтыя песні былі скарыстаны ў нас на святкаванні Дажынак, Купалы і павялічылі
тую ўзаемную прыхільнасць пана і селяніна, ад якой так многа залежыць!
1834
Комментарии
Отправить комментарий